Szkoła @ktywnego Seniora

Szkoła @ktywnego Seniora jest partnerskim programem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie i organizacji pozarządowej Towarzystwa Polsko-Niemieckiego w Krakowie, realizowanym w sposób ciągły od 2007 roku. Wpisuje się w misję Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, której jednym z celów jest propagowanie idei uczenia się przez całe życie.

Poprzez realizację tego programu Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie odgrywa istotną rolę w edukacji cyfrowej i obywatelskiej osób starszych w Małopolsce oraz integruje lokalne środowisko. Wszystkie działania dla seniorów są bezpłatne. Od 2007 roku wzięło w nich udział ponad 4000 osób.

Program przyczynia się do zmiany stereotypów związanych ze starością poprzez kompleksowe i systematyczne podejście, które opiera się nie tylko na poszerzaniu umiejętności i wiedzy seniorów, ale również na pomaganiu im w integracji oraz rozwijaniu aktywności społecznej i obywatelskiej.

Cel główny

Wspieranie inicjatywy ciągłego rozwoju, uczenia się niezależnie od wieku oraz integracji wśród osób starszych i z innymi grupami wiekowymi (integracja międzypokoleniowa i międzykulturowa). Tym samym przyczynienie się do zapobiegania poczucia wykluczenia, wyizolowania społecznego czy nieumiejętności korzystania z nowych technologii oraz rozwoju zainteresowań i odkrywania nowych.

Cele szczegółowe

Promocja czytelnictwa,
Wspieranie inicjatywy ciągłego rozwoju, uczenia się niezależnie od wieku oraz integracji wśród osób starszych i z innymi grupami wiekowymi (integracja międzypokoleniowa i międzykulturowa).
Wspieranie i kształtowanie postawy obywatelskiej, ekologicznej oraz prospołecznej.
Wzbogacenie wiedzy nt. literatury, historii, fauny i flory regionu. Podnoszenie świadomości potrzeby ochrony środowiska i otoczenia, w którym żyjemy.
Rozwój kreatywności, zdolności plastycznych i umiejętności manualnych.
Wspieranie aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym dzięki uczestniczeniu w zajęciach oraz poznawaniu nowych technologii, mediów społecznościowych czy weryfikacji źródeł informacji.
Poprawa sprawności psychofizycznej dostosowana do wieku (ćwiczenia wspomagające pamięć, dbanie o kondycję fizyczną np. taniec w kręgu, spacery edukacyjne).
Uświadamianie i edukowanie na temat zdrowego trybu życia i diety.

dr Lidia Maria Jedlińska – twórca i koordynator S@S

Twórca programu dr Lidia Maria Jedlińska uczestniczy w różnych gremiach (m.in. w Radzie ds. tworzenia polityki senioralnej w Polsce przy MPiPS (2012-2015), polityki edukacyjnej osób dorosłych tworzonej przez MEN w nowej perspektywie finansowej 2020 oraz powstałych na poziomie regionalnym i lokalnym rad seniorów (w tym Gminnej Radzie Seniorów w Zielonkach). Jest ambasadorem sieci bibliotekarzy LABIB czy międzynarodowej platformy edukacji dorosłych EPALE oraz autorką wielu publikacji dotyczących „uczenia się przez całe życie”. Reprezentuje WBP w Krakowie w Małopolskim Partnerstwie na rzecz kształcenia ustawicznego i w Małopolskim Klastrze Seniora. Koordynuje, zarządza i prowadzi szkolenia w ramach wielu projektów skierowanych do starszych osób. Od 2007 roku w ramach programu S@S zrealizowano w WBP w Krakowie 4 projekty krajowe i 6 międzynarodowych w partnerstwie z Towarzystwem Polsko-Niemieckim. Dzięki tym programom wielu pracowników biblioteki miało możliwość uczestniczenia w studyjnych wyjazdach zagranicznych, m.in. do Francji, Niemiec, Hiszpanii i Włoch.

Program S@S stał się przykładem dobrej praktyki, rozpoznawalnym i wielokrotnie wyróżnianym nie tylko w skali Polski. Biblioteki publiczne zwracają się z prośbą o pomoc w realizacji podobnych działań we własnych społecznościach. Starają się wprowadzać elementy Programu w ramach realizowanych przez siebie projektów finansowanych np. z Programu Rozwoju Bibliotek. Również liczne organizacje pozarządowe w kraju i zagranicą wykorzystują w swojej pracy z seniorami zdobyte przez nas doświadczenie (Dzieło Kolpinga w Polsce, Polska Rada Społeczna w Berlinie, gminne rady seniorów, powiatowe i gminne biblioteki publiczne Województwa Małopolskiego i Podkarpackiego).

Główny nacisk w działalności na rzecz aktywizacji osób starszych położony jest na ciągłość prowadzonych działań, które w swym założeniu są bezpłatne dla beneficjentów. Ze względu na wzrastające ryzyko wykluczenia cyfrowego i społecznego, szczególnie osób powyżej pięćdziesiątego roku życia, konieczne jest wprowadzenie poprzez system kształcenia ustawicznego możliwości pozwalających osobom starszym uczestniczyć w życiu społecznym i w pełni wykorzystać ich wiedzę i doświadczenie. WBP w Krakowie takie możliwości oferuje.

Szkoła @ktywnego Seniora – S@S:

to uznana i rozpoznawalna „marka” w środowisku, działa na zasadzie długofalowego partnerstwa biblioteki publicznej i organizacji pozarządowej,
buduje „wspólnotę seniorów” (praca „z” seniorami), a nie grupę „pobierającą naukę” (praca „dla seniorów”),
ma charakter powszechny, jest dostępny dla każdego niezależnie od wykształcenia czy statusu finansowego (nie pobiera się składek członkowskich),
atrakcyjny dla osób starszych (długa lista rezerwowa osób chcących brać udział w proponowanych działaniach),
wszystkie działania są prowadzone w sposób ciągły cały rok kalendarzowy (łącznie z wakacjami),
stanowi skuteczną integrację między- i wewnątrzpokoleniową poprzez odwołanie się do naturalnych zainteresowań, pasji, wiedzy, wspólne tworzenie oraz „zdrową” rywalizację,
promuje ideę „uczenia się przez całe życie” wykorzystując do tego celu nowe technologie,
rozwija wolontariat pracowniczy i wolontariat seniorów,
jest tematem analiz naukowych (prace licencjackie, referaty na konferencjach naukowych).

Wybrane efekty realizacji Programu:

redakcja Europejskich Poradników dla seniorów i trenerów przygotowujących ich do aktywności obywatelskiej (2009),
w partnerstwie z organizacjami międzynarodowymi TPNK opracowało model tworzenia mechanizmów samopomocowych i kontynuacji rozpoczętych działań edukacyjnych seniorów (2014),
organizacja jedynych w Europie Międzynarodowych Olimpiad Komputerowych Seniorów (2008-2012),
udział pracowników WBP w Krakowie i członków TPNK w krajowych i międzynarodowych konferencjach i spotkaniach (ponad 20 w 14 krajach Europy),
działalność grup artystycznych: zespół poetycko-muzyczny, zespół tańca,
spotkania z kulturą i językiem prowadzone przez wolontariuszy z Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Rosji i Francji,
działania grup zainteresowań: krajoznawczej, plastycznej, sportowej (m.in. udział w Międzynarodowych Sportowych Olimpiadach Seniorów w Łazach),
działalność wydawnicza (pięć książek, dwa europejskie poradniki),
prowadzenie webinariów kierowanych do edukatorów i trenerów osób starszych,
inne działania: doraźne, krótko- i długoterminowe, wychodzące naprzeciw inicjatywom seniorów oraz potrzebom projektowym, w tym angażowanie seniorów do opracowywania materiałów umieszczanych na stronie internetowej, Facebooku, blogu.

Szkoła @ktywnego Seniora — program partnerski WBP w Krakowie i TPNK w Krakowie

Nagrody/wyróżnienia:

Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie za działania realizowane w ramach Programu Szkoła @ktywnego Seniora:

została wpisana do Złotej Księgi Dobrych Praktyk Rzecznika Praw Obywatelskich RP (2015 r.),
uzyskała wysoką ocenę w międzynarodowym programie Interreg IVC prowadzonym przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego,
trzy z realizowanych projektów są przykładem „dobrej praktyki” w programie Grundtvig (2007-2009) i były prezentowane na międzynarodowych konferencjach (Gdańsk, Sztokholm, Hertogenbosch, Paryż, Kraków);
jeden z projektów – HEuRIT(AGE) na wniosek E.N.T.E.R. – został zaliczony przez Komisję Europejską do grona 30-tu najlepszych w Europie w zakresie działań skierowanych do osób starszych i był prezentowany na konferencji w Austrii (2012 r.)
została laureatem w kategorii „Najlepsza Organizacja” oraz wyróżniona w kategorii „Najlepszy Plakat” w Konkursie ogłoszonym z okazji 10-lecia Programu Grundtvig przez Polską Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie” (Warszawa, 2010 r.).
została przyjęta do Koalicji 50+ „Dojrz@łość w sieci”,
została przyjęta do Małopolskiego Partnerstwa na rzecz kształcenia ustawicznego”,
jest wyróżniana tytułem „Miejsce przyjazne seniorom” przyznawane przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie,
Program S@S został zgłoszony przez Urząd Miasta Krakowa jako „dobra praktyka” do EUROCIETIES w Brukseli.

Wyróżnienia te przyczyniają się do wzrostu zainteresowania formułą Programu przez organizacje i instytucje kultury (nie tylko) Województwa Małopolskiego działające na rzecz osób starszych.

dr Lidia Maria Jedlińska – twórca i koordynator S@S

dr Lidia Maria Jedlińska
koordynator Szkoły @ktywnego Seniora ze strony Towarzystwa Polsko-Niemieckiego w Krakowie

Edukator, trener, twórca i realizator programu Szkoła @ktywnego Seniora. Od wielu lat zajmuje się integracją społeczną i cyfrową osób starszych. W latach 2007-2021 specjalista ds. integracji społecznej i koordynator S@S w WBP w Krakowie. Autorka wielu publikacji dotyczących „uczenia się przez całe życie”. Promotorka wolontariatu seniorów. Ambasador programu Grundtvig, EPALE (2015-2017), sieci LABIB, facylitator Active Citizens British Council. Członek organizacji pozarządowych, doktor nauk przyrodniczych.

Renata Augustyn - koordynator projektów wolontariatu europejskiego | koordynator Szkoły @ktywnego Seniora ze strony WBP w Krakowie

Renata Augustyn – koordynator projektów wolontariatu europejskiego | koordynator S@S ze strony WBP w Krakowie

Renata Augustyn
koordynator projektów wolontariatu europejskiego
koordynator Szkoły @ktywnego Seniora ze strony Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie

Od 2004 r. kieruje zespołami w WBP w Krakowie i współpracuje z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, uczelniami i edukatorami. Posiada doświadczenie w realizacji kilkunastu projektów edukacyjno-kulturalnych, w tym międzykulturowych. Zaangażowana w pracę z wolontariuszami, rozwój platform e-learningowych oraz propagatorka hybrydowych metod uczenia. Interesują ją praktyczne aspekty zarządzania informacją, doskonalenie usług i edukacja pozaformalna.